[ Pobierz całość w formacie PDF ]
r. dowódca kolejno l DP im. T. Kościuszki, I Korpusu, l Armii i zastępca Naczelnego
Dowódcy WP. W 1948 1953 komendant Akademii Sztabu Generalnego, w 1953 r.
mianowany generałem broni, potem wiceminister Państwowych Gospodarstw Rolnych i
główny inspektor łowiectwa w Ministerstwie Leśnictwa. Jego imieniem nazwano most w
Warszawie. Z Berling zupełnie inaczej przedstawił okoliczności swojego odejścia wiosną
1939 r. ze stanowiska dowódcy 4 pp. Twierdził, że nie zgodził się na przeniesienie na
dowódcę 22 pp. i na własną prośbę miał przejść z dniem l IX 1939 r. w stan spoczynku. Zob.
Trzeba iść za marzeniami (wywiad B. Maciejewskiego z Z. Berlingiem), Sztandar Młodych"
1983 nr 139.
12
Witold Ciechanowicz (1897 ?), oficer służby stałej WP, do 1939 r. zastępca dowódcy 4
pp. 2 DP Legionów.
13
Mieczysław Pęczkowski (1895 ?), od 1914 r. w POW, od 1918 r. w WP. Po ukończeniu
WSWoj. (1923 1925) m.in. od 1928 r. redaktor Przeglądu Piechoty", od 1932 r. szef
Wydziału Naukowego w Wojskowym Instytucie Naukowo-Wydawniczym. Od 1937 r. szef
sztabu 2 DP Legionów, także w czasie kampanii jesiennej 1939 r. (do 8 września).
14
Józef Szyrmer (poprzednio Schirmer) (1907 1985), oficer służby stałej WP po
ukończeniu WSWoj. (1935 1937) kolejno I oficer sztabu 2 DP Legionów i zastępca szefa
sztabu Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej. Po uwolnieniu z niewoli niemieckiej
wrócił do kraju. Przez wiele lat dyrektor Wojewódzkiego Zrzeszenia Prywatnego Handlu i
Usług w Olsztynie, prezes Zarządu Wojewódzkiego Stronnictwa Pracy, działacz Stronnictwa
Demokratycznego. Opracował S. Roweckiego Wspomnienia i notatki Czerwiec-wrzesień
1939. (Warszawa 1957), napisał wspomnienie Grot-Rowecki mój dowódca ( Tygodnik
Demokratyczny" 1958, nr 25).
15
Henryk Romiszowski (1892 1939), od 1918 r. w WP m. in. dowódca artylerii dywizyjnej
2 DP Legionów, także w czasie kampanii jesiennej 1939 r. Poległ podczas obrony Modlina.
16
Józef Kwaciszewski (1890 1958), członek Związku Strzeleckiego, od 1914 r. w
Legionach Polskich, od 1918 r. w II Korpusie Polskim na Wschodzie i następnie w WP. Od
1936 r. dowódca 19 DP, także w czasie kampanii jesiennej 1939 r. Mianowany generałem
brygady w 1939 r., po uwolnieniu z niewoli niemieckiej wrócił w 1945 r. do kraju.
17
Bronisław Prugar-Ketling (1891 1948), student Wydziału Prawa uniwersytetu we
Lwowie, od 1914 r. w armii austriackiej, od 1916 r. w niewoli rosyjskiej. Uwolniony po
rewolucji, działał w POW. Oficer armii gen. Józefa Hallera we Francji, od 1919 r. w WP w
kraju. Od 1935 r. szef Departamentu Piechoty WSWojsk., w 1939 r. dowódca piechoty
dywizyjnej 11 DP (w tymże roku mianowany generałem brygady). W kampanii jesiennej
1939 r. dowódca 11 DP, potem dowódca 2 Dywizji Strzelców Pieszych we Francji, od 1940 r.
internowany w Szwajcarii. Po zakończeniu wojny wrócił do kraju i krótko służył w LWP (w
1946 r. szef gabinetu ministra obrony narodowej). W 1947 r. awansowany do stopnia generała
dywizji. Pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym (obecnie Komunalnym)
w Warszawie. Napisał Aby dochować wierności (Szwajcaria 1941) i Działania 11 Karpackiej
Dywizji Piechoty Wrzesień 1939 r. ( Wojskowy Przegląd Historyczny" 1957, nr 3, 4).
18
Mieczysław Mozdyniewicz (1896 1975), student Wyższej Szkoły Przemysłu w
Krakowie, od 1914 r. w Legionach Polskich, od 1917 r. w PSZ, od 1918 r. w WP. W 1920
1921 ukończył Szkołę Sztabu Generalnego. Od 1935 r. dowódca piechoty dywizyjnej 12 DP,
w 1939 r. (także w kampanii jesiennej) dowódca 17 DP. Po uwolnieniu z niewoli niemieckiej
wrócił w 1946 r. do kraju.
19
Otton Krzisch (1886 1963), od 1906 r. oficer armii austriackiej, od 1918 r. w WP. Od
1937 r. komendant Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu. W 1939 r. mianowany
generałem brygady, w kampanii jesiennej dowodził artylerią Samodzielnej Grupy
Operacyjnej Narew", a potem artylerią Armii Polskiej we Francji. Od 1941 r. do 1942 r.
komendant Centrum Wyszkolenia Artylerii Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii. Po
wojnie pozostał na emigracji.
20
Poślubiona w 1932 r. druga żona autora, Eugenia z Fedorowiczów primo voto
Borzychowska.
21
Na przełomie 1938/1939 r. zdolność produkcyjna fabryk przemysłu zbrojeniowego
wynosiła miesięcznie 17 działek przeciwlotniczych kalibru 40 mm (bardzo wysoko
ocenianych) i 8 działek przeciwlotniczych kalibru 75 mm. Spółka Akcyjna Sepewe"
wyeksportowała w 1939 r. do Wielkiej Brytanii 40 działek 40 mm, a przewidywano dostawę
dalszych 96 takich działek (zob. P. Stawecki, Przyczynek do historii polskiego przemysłu
zbrojeniowego, Wojskowy Przegląd Historyczny" 1963, nr l, s. 293, przyp. 1). Dla
porównania l IX 1939 r. na uzbrojeniu WP znajdowało się 350 działek tego typu (zob. S.
Truszkowski, Działania artylerii przeciwlotniczej w wojnie 1939 r. , cz. l, , Wojskowy
Przegląd Historyczny" 1977, nr l, s. 201).
22
Pożyczkę Obrony Przeciwlotniczej ogłoszono uchwałą rządu RP z 29 III 1939 r. Jej
propagandą i organizacją zajmowała się Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. Trzy
miliony subskrybentów zadeklarowało pożyczkę w wysokości 400 milionów zł.
23
Aleksander Myszkowski (1892 1956), od 1918 r. w WP, w 1922 r. ukończył WSWoj. W
kampanii jesiennej 1939 r. dowódca Oddziału Wydzielonego Toruń, potem dowódca etapów
Armii Poznań" i Pomorze". Po wojnie na emigracji.
24
W agresji na Polskę w 1939 r. wzięło udział 60 dywizji niemieckich (51 związków
taktycznych organizacyjnych i 9 przeliczeniowych). Zob. Wojna obronna Polski 1939,
Warszawa 1979, s. 278.
25
Stefan Dąb-Biernacki (1890 1959), student Akademii Rolniczej w Dublanach, od 1914 r.
w Legionach Polskich, w 1918 r. w POW, następnie w WP. Od 1930 r. Inspektor Armii w
Wilnie, w 1931 r. mianowany generałem dywizji. W kampanii jesiennej 1939 r. dowodził
niezbyt fortunnie Armią Prusy", potem w dyspozycji Naczelnego Wodza w Wielkiej
Brytanii. W 1940 r. zwolniony z Polskich Sił Zbrojnych, po wojnie pozostał na emigracji.
26
Jednostronne gwarancje brytyjskie dla Polski zawarte były w deklaracji premiera sir
Neville'a Chamberlaina z 31 III 1939 r. W wyniku wizyty ministra spraw zagranicznych
Józefa Becka w Londynie gwarancje te zostały 6 IV przekształcone w zobowiązania
dwustronne, co stało się podstawą sojuszu polsko-brytyjskiego, podpisanego 25 VIII 1939 r.
27
Prezydent USA Franklin D. Roosevelt wysłał 15 IV 1939 r. depesze do Adolfa Hitlera i
Benito Mussoliniego z wezwaniem o zachowanie pokoju.
28
Po raz pierwszy żądanie włączenia Wolnego Miasta Gdańska do Rzeszy i wybudowania
eksterytorialnej autostrady przez tzw. korytarz pomorski postawił minister spraw
zagranicznych Rzeszy Joachim von Ribbentrop w rozmowie z ambasadorem Józefem Lipskim
25 X 1938 r., a powtórzył je w rozmowie z Lipskim 21 III 1939 r. (zatem nieco więcej niż trzy
tygodnie przed przemówieniem Hitlera w Reichstagu). Pięć dni po tej rozmowie ambasador
Lipski przekazał Ribbentropowi odmowną odpowiedz rządu RP.
29
Stanisław Tatar (1896 1980), ps. Erazm, Stanisław Tabor, od 1915 r. służył w armii
rosyjskiej, od 1917 r. w I Korpusie Polskim na Wschodzie, od 1918 r. w WP. Od 1929 r.
słuchacz WSWoj., w 1930 1932 ukończył Ecole Superieure de Guerre. Od 1934 r. kierował
katedrą taktyki artylerii w WSWoj., w kampanii jesiennej 1939 r. dowodził artylerią
dywizyjną, a następnie całością 3 DP Legionów. W konspiracji od jesieni 1939 r., Szef
Operacji i od 1943 r. I zastępca Szefa Sztabu Komendy Głównej AK, w tymże roku
mianowany generałem brygady. Po odlocie do Londynu w latach 1944 1945 zastępca Szefa
[ Pobierz całość w formacie PDF ]