[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ustąpieniu przekrwienia), dochodzi do jego organizacji. Następstwami są miejscowe złogi
włóknika np. na osierdziu pod postacią tzw. plam mlecznych , a także płaskie lub taśmowate
zrosty pomiędzy listkami opłucnej, zrosty np. międzypętlowe w jamie otrzewnej. Masywne
zrosty mogą doprowadzić do całkowitego zamknięcia światła (zarośnięcia) danej jamy
surowiczej, szczególnie osierdzia. W trakcie dalszej ewolucji może dojść do wapnienia
zorganizowanych mas włóknika (wapnienie dystroficzne) i powstania niewydolnego
hemodynamicznie tzw. serca pancernego .
Występujące na błonach śluzowych zapalenie włóknikowe dzielimy dodatkowo na dwa
podtypy:
powierzchowne,
głębokie.
26
Patologia zaburzeń w krążeniu krwi
Z powierzchownym zapaleniem wóknikowym mamy do czynienia najczęściej w tchawicy
i oskrzelach, rzadziej w przewodzie pokarmowym. Wykładnikami morfologicznymi, poza
charakterystycznym dla zapaleń w ogóle (patrz: moduł V) przekrwieniem czynnym, jest
złuszczanie komórek nabłonka, wybroczyny krwi do podścieliska i naciek zapalny
(granulocyty itd.) w podścielisku. Na powierzchni leżą złogi włóknika luzno związane
z podłożem. Istotną cechą jest utrzymanie w nienaruszonym stanie błony podstawnej
nabłonka. Przebieg tego zapalenia przedstawia rys. 7.
NABAONEK
BAONA
PODSTAWNA
MIZNIÓWKA
WYSIK WAÓKNIKOWY
Rysunek 7. Zapalenie włóknikowe powierzchowne
Zapalenie włóknikowe głębokie dzieli się na kolejne dwa podtypy: zapalenie błonicowate
(rys. 8) (nazwa pochodzi od choroby, której ten typ zapalenia jest cechą charakterystyczną)
i zapalenie zestrupiajÄ…ce (rys. 9).
NABAONEK
BAONA
PODSTAWNA
MIZNIÓWKA
WYSIK WAÓKNIKOWY
Rysunek 8. Zapalenie włóknikowe głębokie błonicowate
NABAONEK
BAONA
PODSTAWNA
MIZNIÓWKA
WYSIK WAÓKNIKOWY
Rysunek 9. Zapalenie włóknikowe głębokie zestrupiające
Pierwszy z typów najczęściej lokalizuje się na migdałkach, krtani, rzadziej w przewodzie
pokarmowym. Morfologicznie, poza cechami spotykanymi w zapaleniu powierzchownym,
charakterystyczne jest zniszczenie błony podstawnej nabłonka i mocne związanie złogów
włóknika z podłożem. Zejściem tego typu zapalenia jest nadżerka. Poza rzadką już błonicą,
27
Patologia zaburzeń w krążeniu krwi
ten typ zapalenia wysiękowego spotykamy w zakażeniach gronkowcowych
i paciorkowcowych.
Drugi typ, zapalenie zestrupiające, charakteryzuje się głębokimi ubytkami z tworzeniem
centralnej martwicy zmiany w ścianie najczęściej przewodu pokarmowego, obejmującej nie
tylko nabłonek, ale i głębsze warstwy, nawet do ściany mięśniowej. Tkanki martwe ulegają
sekwestracji (patrz: wrzód moduł III), a w ich miejscu gromadzi się wysięk włóknikowy.
W tym przypadku zejściem zapalenia jest gojące się przez ziarninowanie owrzodzenie.
Czynnikami sprawczymi tego typu zapalenia są pałeczki duru brzusznego i ameby.
Zapalenia ropne
Czynnikami etiologicznymi wywołującymi zapalenia ropne są najczęściej bakterie, ale także
grzyby, jak i rozpad własnych tkanek organizmu (martwica). Wysięk ropny, czyli ropa, poza
znanymi z wcześniejszych wysięków elementami, zawiera także dużą ilość granulocytów,
fragmenty martwych tkanek, enzymy proteolityczne, krwinki czerwone i mikroby. WyglÄ…d,
konsystencja czy zapach ropy są zróżnicowane i zależą od wzajemnych stosunków
ilościowych poszczególnych składników, a także od tego, jaka tkanka ulega martwicy i jaki
typ drobnoustrojów w tkance martwej się rozwija.
Zapalenia ropne dzielimy na:
1. Powierzchowne:
dotyczące błon surowiczych, czyli ropotok (np. ropne zapalenie cewki moczowej);
dotyczące błon śluzowych, czyli ropniak, tzn. wypełnienie ropą przestrzeni
anatomicznej (np. ropniak otrzewnej, zamkniętego kamieniem pęcherzyka żółciowego
itd.).
2. Głębokie:
ograniczone, czyli naciek ropny złożony w większości z granulocytów
obojętnochłonnych rozwarstwiający tkankę. W razie powstania ogniska martwicy
w tkance powstaje jama wypełniona ropą i masami martwiczymi, zwana ropniem;
rozlane, nazywane ropowicą. Proces ropny szerzy się wzdłuż luznej tkanki łącznej,
np. w tkance podskórnej (róża), pochewkach ścięgien (zastrzał) czy pomiędzy
narządami śródpiersia.
Bardzo istotnym problemem jest szerzenie się procesów ropnych w organizmie. Rozwój
ropnego zapalenia naczyń chłonnych, charakteryzujący się przeświecaniem przez skórę
[ Pobierz całość w formacie PDF ]